Wikingowie od dawna fascynują i intrygują. Postacie te, choć odległe w czasie, wciąż żywo interesują współczesnych odbiorców kultury. Nic więc dziwnego, że stali się bohaterami wielu filmów fabularnych, które na różne sposoby próbują oddać realia życia w epoce wikingów. Jak na przestrzeni lat zmieniał się w kinie wizerunek tych wojowniczych ludów Północy? Jakie produkcje na ich temat okazały się prawdziwymi hitami? W jaki sposób mityczne opowieści o nordyckich bogach znalazły odzwierciedlenie na srebrnym ekranie? Czy filmy oddają prawdziwy obraz historyczny, czy raczej kierują się zasadą artystycznej wolności? Wreszcie, w jaki sposób współczesna popkultura kontynuuje i przetwarza dziedzictwo wikingów? Odpowiedzi na te pytania pozwolą lepiej zrozumieć, jak zmienny i fascynujący jest wizerunek wikingów w filmach fabularnych.
Wizerunek wikingów w filmach
Początki przedstawiania wikingów w kinie
Wikingowie pojawili się w filmach niemal od początku istnienia kina. Jedną z pierwszych produkcji był niemy dramat historyczny "Erik the Viking" z 1928 roku. Ukazywał on wikingów jako dzikusów atakujących sielankowe wsie. Podobny obraz krwiożerczych najeźdźców utrwalały niemie filmy o wikingach z lat 20. i 30. Był to jednak stereotyp, który z czasem ewoluował.
Wiking jako dziki najeźdźca
Klisza wikinga-barbarzyńcy przetrwała w mainstreamowym kinie do lat 50. i 60. Filmy akcji z tych dekad, takie jak "The Vikings" czy "The Long Ships" ukazywały wikingów głównie jako brutalnych wojowników atakujących spokojne osady. Byli oni pozbawieni ludzkich uczuć, kierowali się chęcią grabieży i podbojów. Ten wizerunek wpisywał się w konwencję ówczesnego kina - prostej, czarno-białej wizji świata.
Współczesne próby rehabilitacji wizerunku
Od lat 70. zaczęły pojawiać się bardziej zniuansowane produkcje, starające się oddać realia kultury wikingów. Filmy takie jak "When the Raven Flies" czy serial "Wikingowie" pokazywały już złożoność tej cywilizacji, jej wierzenia, problemy społeczne. Wiking przestał być tylko dzikim wojownikiem - zyskał ludzką twarz, zmagając się z dylematami moralnymi. Była to próba rehabilitacji wizerunku i przedstawienia go w pełniejszy, bardziej prawdziwy sposób.
Najsłynniejsze produkcje o wikingach
Klasyki kina akcji lat 50. i 60. XX w.
Do najważniejszych filmów akcji z "złotej ery" hollywoodzkich produkcji o wikingach należą "The Vikings" z 1958 r. w reżyserii Richarda Fleischera oraz "The Long Ships" z 1964. Oba filmy ze względu na gwiazdorską obsadę i efektowne sceny bitewne na długo utrwaliły stereotypowy obraz wikinga-dzikusa.
Wiking w blockbusterach lat 80. i 90.
Kontynuacją tego nurtu były blockbustery fantasy z końca XX wieku, takie jak "Erik the Viking" Terry'ego Gilliama oraz "The 13th Warrior" Johna McTiernana. Duże budżety pozwoliły na efektowne sceny walk oraz fantastyczne stwory, jednocześnie utrwalając schemat "dzikiego" wikinga.
Najnowsze hity: seriale i filmy historyczne
Przełomem okazał się serial "Wikingowie" z 2013, który z nieprawdopodobnym rozmachem, dbałością o detale historyczne i poruszającą fabułą na nowo zdefiniował obraz wikingów w popkulturze. Podobną drogą poszły najnowsze hity, jak "The Northman" czy "The Last Kingdom". To kino nie tylko akcji, ale też głębokich emocji.
Mitologie nordyckie jako inspiracja
Odin, Thor i Loki na ekranie
Mityczni bogowie północy od zawsze pociągali twórców filmowych. Już w latach 60. powstały produkcje ukazujące przygody Thora. Jednak pełne oddanie fantastycznego świata wikingów stało się możliwe dzięki współczesnym efektom CGI. Dzięki nim zekranizowano komiksy o Thorze i Lokim z uniwersum Marvela.
Walkirie, elfowie i karły w filmach fantasy
Nie tylko bogowie, ale też inne mityczne istoty z legend nordyckich pojawiają się w współczesnych filmach fantasy. Walthirie, elfowie, krasnoludy to postacie, które zawdzięczają wiele wierzeniom wikingów. Świetnie odnajdują się jednak nie tylko w historycznych realiach, ale też w konwencji fantasy.
Mityczne potwory: smoki, trolle i olbrzymy
Kolejnym elementem mitologii wikingów są groźne bestie: smoki, trolle, olbrzymy. Choć budzą grozę, widzowie uwielbiają oglądać na ekranie te mityczne stworzenia. Dlatego stale pojawiają się w filmach osadzonych w realiach wikingów lub fantasy inspirowanym tymi wierzeniami.
Wiking jako bohater pozytywny
Odwaga, honor i wierność ideałom
W najnowszych produkcjach, takich jak „The Northman”, twórcy rehabilitują postać wikinga, ukazując go jako wojownika kierującego się honorowym kodeksem. Nie jest bezwzględnym barbarzyńcą, lecz broni ważnych dla siebie wartości - odwagi, lojalności, wolności.
Wiking-wojownik w służbie sprawiedliwości
Często wiking w filmach fantasy staje po stronie dobra, walcząc z demonami, smokami i innymi siłami ciemności. Broni słabszych, walczy w imię honoru i sprawiedliwości. Jest wojownikiem o szlachetnym sercu. To już nie krwiożercza bestia, lecz bohater godny podziwu.
Romans z wikingiem - nowy ideał męskości
Niegdyś budzący grozę wiking, dziś bywa też... obiektem westchnień. W wielu filmach i serialach pojawia się wątek romansu pięknej bohaterki z przystojnym wojownikiem-wikingiem. To dowód, jak dalece zmienił się jego wizerunek na bardziej pozytywny i atrakcyjny.
Realizm historyczny kontra fikcja
Najważniejsze fakty i mit o wikingach
Najlepsze produkcje łączą elementy historycznej prawdy i artystycznej wizji. Ukazują realistycznie ustrój wikingów, ich obyczaje, wierzenia. Jednocześnie nie unikają fabularnej fikcji, by zaciekawić widza.
Najczęstsze błędy i anachronizmy
Z drugiej strony wiele filmów zawiera rażące nieścisłości, jak ukazywanie wikingów w rogatech hełmach (takich nie używali). Częste są też anachronizmy, np. uzbrojenie nie z epoki. Nie zawsze twórcom zależy na historycznej wierności.
Granice pomiędzy fikcją a prawdą historyczną
Ostatecznie filmy o wikingach balansują pomiędzy realizmem a zmyśleniem. Niektóre hołdują prawdzie historycznej, inne stawiają na rozrywkę kosztem realizmu. Ważne, by widz rozróżniał elementy prawdziwe od czystej fikcji.
Wpływ filmów na popkulturę
Moda i styl życia inspirowane wikingami
Filmy spopularyzowały wśród widzów zainteresowanie kulturą wikingów. Rozpowszechniły się ubrania, biżuteria i tatuaże nawiązujące do ich stylu. Coraz więcej osób inspiruje się ich światopoglądem i martialnym etosem.
Muzyka, gry i komiksy osadzone w realiach wikingów
Motyw wikingów pojawia się też w muzyce (metal, folk), grach komputerowych czy komiksach. Za sprawą filmów zyskał miano ponadczasowego, który inspirować może najróżniejsze dziedziny popkultury.
Dziedzictwo wikingów we współczesnej kulturze
Dzięki filmom wikingowie na trwałe zagościli we współczesnej wyobraźni, stając się ikonicznym symbolem wojowniczości, odwagi i niezależności. Choć od ich czasów minęło tyle wieków, wciąż budzą żywe zainteresowanie i fascynację.
Podsumowanie
Obraz wikingów w filmach fabularnych ewoluował na przestrzeni dziesięcioleci. Od stereotypu brutalnego barbarzyńcy poprzez bardziej ludzki wizerunek wojownika, aż po ponadczasowy symbol honoru i odwagi. Niezależnie od historycznych nieścisłości, popkulturowy wizerunek wikinga okazał się niezwykle inspirujący dla współczesnej kultury. Być może dlatego, że uosabia ponadczasowe ideały - siłę, niezależność i wierność wartościom. Dzięki temu filmy o wikingach wciąż przyciągają rzesze widzów, a ich bohaterowie zyskują nowe życie w kolejnych dziełach popkultury.
Tagi
Udostępnij
