Kino kung-fu to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i wpływowych gatunków filmowych, który zrodził się w Chinach, ale podbił serca i umysły widzów na całym świecie. Oparte na sztukach walki, akrobacjach i widowiskowej choreografii walk sceny kung-fu zachwycają niezwykłą sprawnością fizyczną aktorów oraz finezją ruchów. Jednak kino kung-fu to znacznie więcej niż efektowne pojedynki. To barwna opowieść o heroicznej walce dobra ze złem, poszukiwaniu sprawiedliwości i duchowym rozwoju bohaterów.
Historia kina kung-fu
Początki kina kung-fu
Korzenie kina kung-fu sięgają teatru pekińskiego i wystawianych tam sztuk operowych, które łączyły akrobatykę, taniec i walki na miecze. W latach 20. XX wieku zaczęły powstawać pierwsze chińskie filmy akcji prezentujące sztuki walki. Jednak prawdziwy rozkwit nastąpił w latach 60. i 70. Wtedy to reżyserzy tacy jak King Hu czy Chang Cheh zdefiniowali konwencję i język kina kung-fu, tworząc klasyczne dzieła gatunku.
Najważniejsze filmy i twórcy
Do kanonu kina kung-fu należą takie tytuły jak "Czas zabijania" (1967), "Zemsta smoka" (1972) czy "Mistrzowie sztuk walki" (1978) Kinga Hu. Chang Cheh stworzył serie filmów o mnichach Shaolin i agentach dynastii Tang. W tym czasie rozpoczęły karierę takie gwiazdy jak Ti Lung, David Chiang czy Alexander Fu Sheng.
Źródła i początki kina kung-fu w Chinach
Korzenie w tradycyjnym teatrze chińskim
Kino kung-fu wywodzi się z tradycyjnych chińskich sztuk scenicznych, takich jak pekińska opera, które łączyły elementy akrobatyki, tańca, śpiewu i walk na miecze. Stąd biorą się charakterystyczne dla tego gatunku widowiskowe pojedynki i akrobacje.
Pierwsze filmy akcji w latach 20. XX wieku
Już w latach 20. XX wieku w Chinach realizowano nieme filmy akcji prezentujące sztuki walki, jednak prawdziwy rozkwit nastąpił wraz z nadejściem ery dźwiękowej w latach 60. i 70.
Wpływ sztuk walki i filozofii Wschodu
Na kształt kina kung-fu duży wpływ miały chińskie sztuki walki, takie jak kung-fu, tai chi czy wushu, a także filozofia i kultura Wschodu - buddyzm, taoizm, konfucjanizm.
Najważniejsze filmy i twórcy z pierwszego okresu rozwoju
Klasyka gatunku - lata 60. i 70.
Złoty okres kina kung-fu przypada na lata 60. i 70. XX wieku. To wtedy powstały największe klasyki, które zdefiniowały konwencje i język tego gatunku.
King Hu - mistrz kina kung-fu
Jednym z najważniejszych twórców był King Hu, reżyser takich filmów jak "Come Drink with Me" (1966), "Czas zabijania" (1967), czy "Zemsta smoka" (1972).
Chang Cheh i filmy o sztukach walki
Chang Cheh stworzył serie filmów o mnichach Shaolin i agentach dynastii Tang, odkrywając takie gwiazdy jak David Chiang, Ti Lung czy Alexander Fu Sheng.
Rozkwit kina kung-fu w Hongkongu

Kinowe studio Shaw Brothers
Wielki wpływ na kino kung-fu miało hongkońskie studio filmowe Shaw Brothers, które produkowało dziesiątki filmów w latach 60. i 70. Dla wielu reżyserów i aktorów było trampoliną do kariery.
Nowe gwiazdy i ikony gatunku
Z Shaw Brothers wywodzą się tacy aktorzy jak Gordon Liu, Michelle Yeoh, Chow Yun-Fat czy Yuen Biao. To właśnie w Hongkongu zrodziły się nowe gwiazdy i ikony kina kung-fu.
Wpływy zachodnie i nowe pomysły
Dzięki połączeniu wpływów Wschodu i Zachodu, kino hongkońskie wprowadziło nowe pomysły i rozwinęło język filmowy kung-fu.
Najsłynniejsze gwiazdy i mistrzowie gatunku
Bruce Lee - ojciec kina kung-fu
Mówiąc o kinie kung-fu, nie sposób nie wspomnieć o Bruce Lee - prawdziwej legendzie tego gatunku, który wprowadził je na arenę międzynarodową. Jego filmy to kamienie milowe kina akcji.
Jackie Chan - mistrz komedii kung-fu
Jackie Chan wniósł do kina kung-fu element komedii i slapsticku. Jego niepowtarzalny styl łączył akrobację z humorem i stał się rozpoznawalny na całym świecie.
Jet Li - wschodząca gwiazda lat 90.
Aktor, mistrz sztuk walki i wielka gwiazda kina kung-fu lat 90. Jego filmy jak "Fong Sai Yuk" czy "Tai Chi Master" przyniosły temu gatunkowi nową popularność.
Wpływ kina kung-fu na kulturę masową
Inspiracja dla Hollywood
Filmy kung-fu stanowiły inspirację dla wielu hollywoodzkich hitów akcji lat 80. i 90., wykorzystujących motywy walki i wschodnich sztuk walki.
Moda na wschód w popkulturze
Kino kung-fu rozpowszechniło zainteresowanie kulturą Dalekiego Wschodu, co przełożyło się na modę, design, komiksy, gry i zapaść sportową.
Uniwersalne przesłanie
Mimo specyficznie chińskich korzeni, kino kung-fu niesie ponadczasowe przesłanie walki dobra ze złem i duchowych poszukiwań, które trafia do widzów na całym świecie.
Podsumowanie
Kino kung-fu to fascynujący i niezwykle wpływowy nurt w historii kina, który na trwałe zapisał się w świadomości widzów. Od akrobatycznych scen walk, przez charyzmatycznych bohaterów, po ponadczasowe wartości - ten gatunek ma w sobie magię, która przyciąga kolejne pokolenia. Choć zrodził się w Chinach, stał się prawdziwie globalnym zjawiskiem popkultury, które wciąż ewoluuje i znajduje nowych fanów.