Filmy gangsterskie od zawsze fascynowały widzów. Od początku istnienia kina, historie o bezwzględnych gangsterach, nielegalnym hazardzie i brutalnych porachunkach mafijnych przyciągały uwagę publiczności. W niniejszym artykule przybliżymy najciekawsze produkcje filmowe o tematyce gangsterskiej - od klasyków gatunku po najnowsze hity. Zapraszamy do lektury!
Geneza i początki filmu gangsterskiego
Kino gangsterskie zrodziło się w Stanach Zjednoczonych na początku XX wieku, kiedy to działalność zorganizowanych grup przestępczych osiągnęła niespotykaną wcześniej skalę. Prohibicja, wprowadzona w 1920 roku, sprawiła, że handel alkoholem zdominowały mafijne rodziny, które zbiły na tym ogromne fortuny. ich historie zaczęły trafiać na kinowy ekran już na początku lat 20. Wśród pierwszych filmów gangsterskich wymienić należy "Muszkieterów Nowego Jorku" (The Musketeers of Pig Alley) z 1912 roku oraz "Małego Caesara" z 1931, uznawanego za jeden z najważniejszych tytułów w historii gatunku.
Klasyczne filmy gangsterskie lat 30. i 40.
Mały Caesar
"Mały Caesar" to historia Rico Bandella, bezlitosnego gangstera, który wspiął się na szczyt przestępczej hierarchii, aby ostatecznie ponieść klęskę. W roli głównej świetny Edward G. Robinson. Film ustanowił konwencje gatunku na lata.
Chłopcy z ferajny
Kolejna klasyka z James Cagney w roli gangstera Rocky'ego Sullivana. Produkcja ukazuje machinę przestępczego półświatka od środka, koncentrując się na codziennym życiu członków gangu Sullivana.
Inne klasyczne tytuły
Wśród innych znakomitych filmów gangsterskich z tego okresu wymienić należy choćby "Podwójne ubezpieczenie" Billy'ego Wildera z 1944 roku czy "Dziewczynę z dobrego domu" z 1931 w reżyserii Williama A. Wellmana.
Gangsterskie kino lat 50. i 60.
Al Capone
Film z 1959 roku w reżyserii Richarda Wilsona, przedstawiający losy słynnego chicagowskiego gangstera Al Capone. W roli głównej Rod Steiger.
Święci z Bostonu
Klasyk gangsterski z 1960 roku w reżyserii Richarda Fleischera o walce agenta specjalnego z rodziną braci Angiulo, rządzącą półświatkiem Bostonu.
Inne ważne produkcje z tego okresu
Warto także wspomnieć chociażby o "Człowieku z blizną" z 1932 czy "Bonnie i Clyde" Arthura Penna z 1967, łamiącym konwencje hollywoodzkich filmów gangsterskich.
Renesans kina gangsterskiego lat 70.
Ojciec chrzestny
Trylogia Francisa Forda Coppoli o rodzinie Corleone to absolutna klasyka gatunku, która na nowo zdefiniowała kinowe historie gangsterskie. Marlon Brando w roli Don Corleone stworzył jedną z najbardziej kultowych postaci w historii kina.
Idź i patrz
Mocny dramat wojenny w reżyserii Elem Klimowa, ukazujący okrucieństwo niemieckich okupantów na Białorusi. Jeden z najlepszych filmów o II wojnie światowej.
Inne przełomowe filmy
Wśród innych ważnych produkcji z lat 70. wymienić trzeba "Francuskiego łącznika" Williama Friedkina czy "Świętego z Bostonu" Johna Frankenheimera.
Współczesne kino gangsterskie
Chłopaki z sąsiedztwa
Czarna komedia z 1995 roku w reżyserii Tima Robbinsa z świetną obsadą - między innymi Johna Cusacka, Johna Malkovicha i Steve'a Buscemiego. Film opowiada o dwóch przyjaciołach marzących o karierze gangsterskiej.
Infiltracja
Niezapomniany obraz Martina Scorsese z 2006 roku z Leonardo DiCaprio w roli policjanta infiltrującego szeregi irlandzkiej mafii w Bostonie. Film przyniósł Scorsese długo wyczekiwanego Oscara.
Najlepsze nowe produkcje
Wśród najciekawszych współczesnych filmów gangsterskich z ostatnich lat można wymienić choćby "Irlandczyka" Scorsese z 2019 czy "Peaky Blinders" w reżyserii Otto Bathursta.
Polskie kino gangsterskie
Psy
Kultowy hit z 1992 roku w reżyserii Władysława Pasikowskiego, opowiadający o porachunkach wśród warszawskich gangów. Film rozsławił m.in. Bogusława Lindę i Cezarego Pazurę.
PitBull
Film Patryka Vegi z 2005 roku o policjancie rozpracowującym mafię. Jedna z najgłośniejszych produkcji Vegi.
Inne rodzime produkcje o tematyce gangsterskiej
Wśród innych polskich filmów gangsterskich warto wymienić "Vabank" Juliusza Machulskiego, "Młode wilki" Jarosława Żamojdy czy "Bang Bang" Lecha Majewskiego.
Podsumowanie
Kino gangsterskie to niezwykle barwny i emocjonujący gatunek filmowy, który przyciąga widzów od blisko stu lat. Od czasów prohibicji, poprzez lata 30. i klasyczne filmy z Edwarden G. Robinsonem i Jamesem Cagneyem, aż po współczesne arcydzieła Martina Scorsese, historie o bezwzględnych gangsterach wciąż mają siłę przyciągania. Narodziny i upadek imperiów mafijnych, walka o władzę w półświatku, policyjne obławy - to wszystko sprawia, że kino o tematyce gangsterskiej wciąż pozostaje niezwykle popularnym gatunkiem. Mamy nadzieję, że niniejszy artykuł pozwolił przybliżyć Państwu najciekawsze tytuły w historii tego fascynującego podgatunku.
Najczęściej zadawane pytania
Jaki był pierwszy film gangsterski w historii?
"Muszkieterowie Nowego Jorku" z 1912 roku uznawany jest za jeden z pierwszych filmów gangsterskich w historii kina.
Kto wyreżyserował trylogię "Ojciec Chrzestny"?
Autorem kultowej trylogii o rodzinie Corleone jest Francis Ford Coppola.
Gdzie rozgrywa się akcja "Chłopaków z ferajny"?
Akcja tego klasycznego filmu gangsterskiego z Jamesem Cagneyem rozgrywa się w Nowym Jorku.
Kto zagrał główną rolę w filmie "Al Capone"?
Al Capone został zagrany przez Roda Steigera.
Który z polskich reżyserów nakręcił "PitBulla"?
"PitBull" to dzieło Patryka Vegi.
Tagi
Udostępnij
